Union Center – Trashëgimia e Gjallë e “Hotel Union” në Prishtinë që nga viti 1927

Në zemër të Prishtinës, buzë bulevardit “Nënë Tereza”, gjendet një ndërtesë që mbart një histori pothuajse një shekullore. Sot e njohim si Union Center, por ajo dikur ishte Hotel Union – një nga simbolët arkitekturorë më të rrallë të kryeqytetit.

🏛️ Fillimet në vitin 1927: Eleganca Austriake në Prishtinë

  • Arkitekti & Stili: Ndërtesa u projektua nga arkitekti austriak Andrija Kramer në vitin 1927, duke kombinuar elemente të Neo‑Rilindjes, Neo‑Barokut dhe Art Nouveau – një miks arkitekturor unik për Kosovën.
  • Emrat e parë: Fillimisht u quajt Hotel Nacional dhe përfshinte edhe një kinema. Më vonë mori emrin Hotel Skënderbeu, duke nderuar heroin kombëtar shqiptar, me simbolikën e tij të gdhendur në fasadë.

Përmes Kohëve të Tranzicionit: Riemërtimet dhe Qëndresa

  • Epoka e Luftës: Gjatë Luftës së Dytë Botërore mbajti emrin Skënderbeu. Pas luftës, në periudhën e Jugosllavisë socialiste, hoteli u nacionalizua dhe u riemërua si Hotel Union, emër që mbeti i njohur për dekada.
  • Monument Kulturor: Në vitin 1996, ndërtesa u shpall monument kulturor i mbrojtur, falë vlerës së saj arkitekturore dhe historike.

Rreziku dhe Ringjallja: Zjarri, Protestat dhe Restaurimi

  • Kërcënimi i shembjes (2008): Kur u propozua shkatërrimi i ndërtesës për të zgjeruar bulevardin “Ibrahim Rugova”, qytetarët dhe grupet për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore reaguan fuqishëm, duke e mbrojtur nga fati i zi.
  • Zjarri shkatërrues (2009): Një zjarr i madh – thuhet i shkaktuar nga një person i pastrehë – e dëmtoi rëndë ndërtesën.
  • Restaurimi (2010–2013): Në një marrëveshje midis Këshillit të Kosovës për Trashëgimi Kulturore dhe kompanisë italiane Benetton, u bë restaurimi i plotë i ndërtesës, duke ruajtur veçoritë e saj origjinale.

Sot: Union Center – Biznes dhe Kujtesë

Sot, ndërtesa është shtëpia e Union Center dhe dyqaneve me emra botëror si Benetton, Sisley etj., por edhe kategorive tjera si gastronomi, shëndet etj., që i ka dhënë jetë të re ekonomike hapësirës historike.
Megjithatë, për prishtinasit, ajo mbetet thjesht “Union” – një simbol nostalgjie dhe identiteti.